Rắc rối chuyện trong ngoài
Học
và dùng tiếng Anh, chắc các bạn từng gặp rắc rối vì những từ như in, out, on, at… Khi bạn nói dưới mưa, người Anh viết in the rain; còn khi bạn nghĩ trên trời thì người ta lại dùng in the sky và dưới đất cũng vậy – sẽ được dịch thành on the ground.
Chúng
ta có thể giải quyết những rắc rối này, hay ít nhất 80% vấn đề nếu bạn nhận ra
một hiện tượng: người Anh miêu tả sự vật từ cái nhìn khách quan trong khi chúng
ta nhìn sự vật theo con mắt chủ quan của người nói. Khi chúng ta nói bọn trẻ
đang chơi ngoài sân thì chúng ta xem
hoạt động vui chơi của bọn trẻ đang diễn ra ngoài sân đối với chúng ta. Trong
trường hợp này, Người Anh sẽ nói bọn trẻ đang chơi trong sân còn người phát ngôn không quan trọng (The kids are playing in the garden).
Tương
tự chúng ta nói, ông ấy đang bơi trên
sông vì đó là vị trí chúng ta quan sát. Người Anh nói He’s swimming in the river vì đó là vị trí thật sự của ông ấy.
Vì
vậy tả cảnh một cô gái đang đi dưới cơn mưa tầm tã, chúng ta rất chủ quan, xem
mình là cơn mưa và cô gái đang đi bên dưới;
còn người Anh phớt tỉnh Ăng-lê hơn nhưng lại hòa đồng hơn cùng dạo bước với cô
ta nên viết she’s walking in the
torrential downpour.
Ngay
cả những khái niệm rất đơn giản như in a
queue thì dù người nói đang đứng ở bất kỳ vị trí nào, người Anh cũng dùng từ
in còn tiếng Việt ta thì khi là đứng giữa hàng, có khi lại đứng trong hàng hay đứng vào hàng tùy theo vị trí người nói. Các
bạn thử áp dụng quy luật này để chọn in
hay on trong các nhóm từ sau: to sit (in, on) a chair và the man (in, on) that photograph.
Ví
dụ bạn nói: Ai ở ngoài cửa vậy? hay
Tôi với nàng đứng trò chuyện bên cửa
sổ; thậm chí khi bạn đứng dưới đường ngước nhìn nàng sau khung cửa sổ, tất cả đều
là at the door hay at the window.
Sự
nhất quán này có thể thấy ở các nhóm từ như trên đầu trang giấy (at the
top of the page); dưới cuối
trang giấy (at the bottom of the page);
ở phía cuối đám đông (at the back of the crowd).
Một
lý do nữa làm chúng ta lúng túng trong sử dụng giới từ tiếng Anh là sự khác biệt
trong diễn đạt. Chúng ta nói khi đang làm việc (không giới từ) nhưng người Anh
nói on the job như câu: “China has banned its policemen from drinking
alcohol on the job and from getting drunk at any time”. Trong câu này còn
thêm từ from khá dễ dịch từ Anh sang
Việt (không được) nhưng thường bị bỏ quên khi dịch từ câu tiếng Việt: “Anh ấy bị
cấm thi đấu trong hai năm” (He’s banned
from playing for two years). Loại diễn đạt này rất nhiều trong tiếng Anh
như in a hurry, by chance, on fire.
Một
loại cách dùng khác làm chúng ta ngại mấy từ in, on, of xuất hiện trong cụm từ inventor of the radio, chẳng hạn. Chúng ta nói nhà phát minh chiếc
máy thu thanh là đủ cần gì thêm of
cho mệt. Nhưng tiếng Anh không có of
là phiền. Có thể liệt kê hàng loạt loại cụm từ này như câu They sent me a cheque for US$50 (Họ gửi cho tôi một tấm séc 50
USD).
Và
cuối cùng loại in, on, out, of, for
dùng với những cụm động từ tiếng Anh so với loại tiếng Việt tương đương không có
trong ngoài gì cả. Bạn nói ai cũng ngạc nhiên vì tin đó nhưng tiếng Anh phải có
từ at (Everybody was surprised at the news). Bạn viết, Tôi xin lỗi anh ta
vì nhầm nhưng tiếng Anh phải có to (I apologised to him for my mistake). Đôi
lúc tiếng Việt làm bạn dịch nhầm như câu: Phim này khác với những gì tôi tưởng
(The film was quite different from what I
expected).
Như
thể muốn làm khó chúng ta, người Anh có từ discuss
(thảo luận, bàn bạc) thường làm chúng ta viết sai nhất. Trong khi chúng ta bàn
về và yên chí thêm about, tiếng Anh
không thêm gì sau discuss.
Thật
là rắc rối chuyện trong ngoài.
Trích
từ cuốn “Tiếng Anh lý thú” vừa mới xuất bản dạng ebook
Smashwords:
