Nếu “kinh tế nhà nước” không
bao gồm “doanh nghiệp nhà nước”!
Nhiều người phản đối câu "kinh tế nhà nước đóng vai trò
chủ đạo" bởi doanh nghiệp nhà nước hiện đang là gánh nặng của nền kinh tế,
vừa kém hiệu quả vừa gây thất thoát tài sản quốc gia. Nhiều doanh nghiệp nhà
nước thua lỗ nặng nề, bắt nhà nước gánh những khoản nợ lớn do họ gây ra trong
khi khu vực này không tạo ra công ăn việc làm bao nhiêu cả.
Lập luận trên quá thuyết phục nhất là trong bối cảnh các vụ
Vinashin, Vinalines đang còn nóng hổi trong đầu mọi người. Thế là mới có lập luận
mới: "Chúng tôi nói kinh tế nhà nước chứ đâu nói doanh nghiệp nhà nước.
Kinh tế nhà nước không chỉ có doanh nghiệp nhà nước mà còn nhiều thứ khác như
các quỹ dự trữ của quốc gia, các quỹ bảo hiểm nhà nước, ngân sách nhà
nước…"
À, biến báo như thế cũng gọi là giỏi. Vấn đề ở chỗ các nguồn
lực quốc gia như cái gọi là các quỹ hay ngân sách nhà nước là để dùng chung cho
xã hội thì bản thân nó nằm tách ra một bên chứ đâu có so sánh với ai đâu mà cần
xem nó là chủ đạo hay không chủ đạo.
Vì thế, có một đề nghị rất mới: cứ quy định kinh tế nhà nước
có vai trò chủ đạo. Đồng ý. Nhưng kèm theo đó phải định nghĩa kinh tế nhà nước
KHÔNG bao gồm các doanh nghiệp nhà nước.
Chứ gì nữa. Một khi xem là chủ đạo thì nhà nước phải sử dụng
được “cái chủ đạo” này cho các mục tiêu, các chính sách xã hội của mình. Nhưng
với doanh nghiệp nhà nước thì bó tay. Doanh nghiệp nhà nước cũng chỉ nộp thuế
như bao doanh nghiệp khác còn lại nhà nước hiện không làm gì họ được cả: tiền
lãi họ làm ra cũng để đó chứ không đưa vào ngân sách, tiền bán cổ phần cũng để
một cục, không biết làm gì bèn bỏ vào ngân hàng lấy lãi, bắt họ bình ổn giá thì
họ đòi tăng giá, họ nợ lại bắt nhà nước nai lưng ra trả.
Nói tóm lại, hoặc là không ghi “kinh tế nhà nước” đóng vai
trò chủ đạo; hoặc ghi cũng được nhưng phải hiểu trong “kinh tế nhà nước” không
có các doanh nghiệp nhà nước. Với một quy định như thế cuộc chơi bình đẳng sẽ
được xác lập, doanh nghiệp nhà nước buộc phải cạnh tranh để phát triển như
doanh nghiệp thuộc thành phần khác, nhất là trong bối cảnh hội nhập, doanh
nghiệp nhà nước cũng phải vươn ra làm ăn ở những nước hoàn toàn không có khái
niệm về thành phần kinh tế chủ đạo. Làm như thế cũng là khẳng định một môi
trường cạnh tranh bình đẳng giữa mọi thành phần kinh tế, phù hợp với yêu cầu
xác lập một nền kinh tế thị trường hoàn chỉnh, đồng thời làm cơ sở để đẩy mạnh
việc cải tổ khu vực doanh nghiệp nhà nước.
